Al enige tijd staat in de westerse wereld de liberale democratie onder druk. Er is sprake van sterke polarisatie, waarbij het politieke midden afbrokkelt en populistische partijen met een conservatief nationalistisch wereldbeeld de wind in de zeilen hebben. Complottheorieën, ondermijning van persvrijheid en bedreiging van politici zijn aan de orde van de dag. Ongeveer een eeuw geleden was er in Duitsland sprake van soortgelijke ontwikkelingen.

bekijk cursus

Het begrip 'stress' wordt vaak in negatieve zin gebruikt. Maar stress is onmisbaar voor ons overleven.We leven 24 uur per dag. Elke verandering in en buiten ons lichaam ‘vraagt’ om een reactie. En om die reactie te kunnen geven, gebeurt er gelukkig heel veel op de automatische piloot. Onze stressreactie speelt hierin een essentiële rol. Zonder stress hebben we geen schijn van kans om te (over)leven.

bekijk cursus

Onze zon is een ster. Vrijwel alle ‘heldere puntjes’ die we ’s nachts aan de hemel zien zijn, net als onze zon, ook sterren. Deze sterren leven – als ze heel zwaar zijn – miljoenen jaren, maar sterren zoals onze zon of nog lichter, leven miljarden jaren. 

bekijk cursus

In 1951 schreef Arendt Imperialisme. In 2013 schreef Mbembe Kritiek van de zwarte rede. In 2023 leven we in een wereld waarin de door Arendt en Mbembe onderzochte begrippen; ras, sekse, en nationaliteit, ons tot op het bot verdelen. Hun doel was kiemen te herkennen en denkkaders te verhelderen, om daarmee het eigen denken van mensen over insluiting en uitsluiting te verdiepen.

bekijk cursus

De klassieke filosofische scholen zijn de eerste geschreven bronnen van mensen die samen nadachten over hoe ze hun vrijheid vorm konden en moesten geven. Deze denkers hebben geen zekerheden, niet in de wereld en niet in de goden, en ontwikkelen handvatten om zich staande te houden. In onze tijd waarin veel vanzelfsprekendheden verloren gaan bieden zij daardoor een pallet aan denkwijzen en oefeningen die de tand des tijds hebben doorstaan.

bekijk cursus

De Hanze is een historisch maar ook ongrijpbaar fenomeen. Haar lange geschiedenis bleek tegelijkertijd doorspekt van conflicten, regionale tegenstellingen en individueel opportunisme. In het Hanzejaar 2023 staat de cursus in het teken van de dynamiek van de Hanze waarin mythevorming en historische werkelijkheid op gespannen voet met elkaar staan.

bekijk cursus

Tussen alle duo’s in deze cursus bestond een intense vriendschap of zelfs een liefdesrelatie. In deze cursus bekijken we zes beroemde kunstduo’s waarbij ook de vrouwen hun terechte plaats zullen krijgen in de geschiedenis der kunsten. Na 1850 ontstaat het begin van de moderne kunst eb vrouwen hebben hieraan een essentiële bijdrage geleverd.

bekijk cursus

Personalized medicine’ wordt door de toepassing van nanotechnologie in een versnelling gebracht. De nanodeeltjes of ‘wagentjes’ kunnen beladen worden met diagnostica en therapeutica (geneesmiddelen) die in de bloedbaan naar de plek van de aandoening kunnen worden gezonden en daar ter plekke hun activiteit kunnen uitoefenen, diagnostisch (opsporen en meten) en therapeutisch, waardoor systeem bijwerkingen kunnen  worden vermeden of verminderd (cytostatica).

bekijk cursus

C++: een prachtige, moderne programmeertaal die intensief wordt gebruikt voor serieuze software-projecten. Er kan `low level' mee worden geprogrammeerd, maar C++ heeft ook een uitgebreide grammatica zodat de relatie tussen software projectbeschrijvingen en hun implementatie helder blijft. Het is zelfs mogelijk om de vertaler i.p.v. de programmeur te laten programmeren.

bekijk cursus

Is het werk van oudere kunstenaars altijd rijper en rijker? Dat wordt wel eens gedacht. Maar wat betekent de late levensfase in de praktijk van het kunstenaarschap en welke factoren spelen daarbij een rol? We zullen deze vragen bespreken aan de hand van voorbeelden en ervaringen uit de kunstenaarspraktijk.

bekijk cursus

In deze cursus maakt u kennis met diverse schrijfvarianten. U gebruikt uw fantasie, leert technieken en laat u verrassen door de diversiteit aan schrijfopdrachten. U schrijft teksten die een ander graag zal willen lezen! De hierboven genoemde varianten komen alle vier aan bod!

bekijk cursus

Welke periode uit uw leven is interessant? Waar woonde u toen? Wat herinnert u zich daarvan? En hoe schrijft u zo, dat anderen het graag willen lezen? U leert schrijftechnieken om dat te bereiken.

bekijk cursus

Volgens sommige filosofen leven we met de opkomst van digitale instrumenten niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperk. Steeds meer taken die een beroep deden op traditionele menselijke cognitieve vaardigheden – rekenen, navigeren, onthouden van informatie – kunnen ook of beter door Artificiële Intelligentie worden verricht. Wat voor consequenties heeft dat voor de verhouding tussen mens en machine?

bekijk cursus

Centraal-Azië staat weer volop in de belangstelling. Een gebied met een rijke geschiedenis, onder andere door de ligging aan de klassieke Zijderoute. Een strijdtoneel van koloniale imperia Rusland en Engeland in de 19de eeuw (Great Game). Door de rijkdom aan energiebronnen en grondstoffen en de strategische ligging nu een geo-politieke en economische arena tussen de opkomende grootmachten als China en India. En gesitueerd in het Chinese megaproject van de Nieuwe Zijderoutes. Een regio die daarom in toenemende mate onze aandacht vraagt. 

bekijk cursus

De laatste decennia verlegt de internationale beeldhouwkunst haar grenzen met spraakmakende, ruimtelijke objecten in wonderbaarlijke verschijningsvormen die de algemeen geldende regels voor traditionele beeldhouwkunst uitdagen en overschrijden. In deze cursus verdiepen we ons in de oeuvres van vijf hedendaagse beeldhouwers en behandelen hun werk uit de periode 1990 tot heden.

bekijk cursus

Mensbeelden zijn een samenvatting van wat je van mensen kunt verwachten. In deze cursus wordt gekeken naar een aantal mensbeelden en wordt de vraag gesteld in hoeverre hierbij Bijbelse noties een rol spelen. Lichaam, ziel, geest, solidariteit, en slavernij worden ook in de Bijbel genoemd. Wat betekenen ze daar eigenlijk?

bekijk cursus

Het vermogen van de mens om van elkaar te leren en ongewenst gedrag af te leren is een van de belangrijkste pijlers van onze samenleving. In deze cursus kijken naar de biologie van leren en geheugen, de ontwikkeling van het externe geheugen en het leerproces in verschillende vakgebieden.

bekijk cursus

De Republiek van Weimar, voortgekomen uit de revolutie van 1819-1919, wordt geteisterd door politieke onrust, geweld en economische misère. Maar in deze vernieuwde, democratische maatschappij bloeien theater en literatuur op ongekende wijze, met werken van o.a. Bertolt Brecht, Erich Maria Remarque, Alfred Döblin, Hermann Hesse, Hans Fallada en Kurt Tucholsky.

bekijk cursus

Wat schuilt er onder de personages en gebeurtenissen in ‘De Buddenbrooks’ en ‘De dood in Venetië’, twee wereldberoemde werken van Thomas Mann die nog altijd veel worden gelezen? Vier colleges over de twee meestgelezen werken van Nobelprijswinnaar Thomas Mann: over hun ontstaan, opbouw, tijdsportret, symboliek en wereldbeeld.

bekijk cursus

In de Finoegrische epossen zijn oeroude mondelinge overleveringen verwerkt. Noordelijke zangers, zieners en sjamanen komen daarin weer tot leven. Een wereldberoemd voorbeeld is de Finse ‘Kalevala’ (1835). Dit epos inspireerde andere Finoegrische volken zoals de Esten, Wepsen en Komi. Waar vertellen hun epossen over en wat maakt ze zo belangrijk?

bekijk cursus

Als het Romeinse Rijk in de late Oudheid implodeert, volgt een periode van transitie waarin het christendom geleidelijk de overhand krijgt. Door importdynastieën ontstaat een versnippering en een grote diversiteit aan regionale culturen en een verstrengeling van heidense en christelijke invloeden. De kunst en architectuur van deze periode is daarom heel divers.

bekijk cursus

Wat is het geheim achter de impressionistische schilderijen van Monet? Hoe kan Picasso’s Stierenkop slechts bestaan uit een fietsstuur en een zadel? Het antwoord op deze vragen heeft te maken met hoe onze hersenen werken. Kunstenaars maken gebruik van de eigenaardigheden van ons brein en het visuele systeem en spelen daar in hun werk dikwijls een spel mee.

bekijk cursus

David Hockney is een schilder die in de start van zijn carrière bewust tegen de wind in koos voor de figuratie met onderwerpen uit zijn eigen leven. Hockney werd daarna vooral bekend met zijn fel gekleurde landschappen en portretten, maar heeft daarnaast een heel divers oeuvre opgebouwd met opera decors, reproducerende technieken zoals lithografie, video en zijn experimenten met de fotografie.

bekijk cursus

De Canadese filosoof Charles Taylor (1931) is een van de invloedrijkste denkers van deze tijd. In zijn hedendaagse klassieker 'Bronnen van het zelf' (1989) brengt hij nauwgezet in kaart langs welke wijsgerige wegen het individualiseringsproces zich voltrok en biedt hij een grondige analyse van de wordingsgeschiedenis van de moderne identiteit.

bekijk cursus

Het vermogen van de mens om van elkaar te leren en ongewenst gedrag af te leren is een van de belangrijkste pijlers van onze samenleving. In deze cursus kijken naar de biologie van leren en geheugen, de ontwikkeling van het externe geheugen en het leerproces in verschillende vakgebieden.

bekijk cursus

De Russisch-Oekraïense Oorlog heeft een enorme mondiale impact. Het gaat daarbij in de media niet alleen over militaire of economische aspecten, maar ook over veranderende internationale machtsverhoudingen. Vaak wordt in de media een tamelijk gefragmenteerd beeld gepresenteerd waarbij veel onbesproken blijft. Deze cursus wil diepgaand aandacht besteden aan juist deze aspecten.

bekijk cursus

In 2022 werden we overvallen door de Russische invasie van Oekraïne, die zich inmiddels heeft ontwikkeld tot zeer gewelddadige agressie en een uitputtingsoorlog. Geschiedenis is van vitaal belang om deze oorlog te begrijpen. Poetin, maar ook Zelensky maken immers veelvuldig gebruik van geschiedenis om de eigen positie te legitimeren.

bekijk cursus

Afgelopen februari leek het alsof Rusland een coup wilde plegen in het kleine Moldavië. Dit kleine land, ingeklemd tussen Oekraïne en Roemenië kan in potentie een nieuw conflictgebied worden. Het kent een politiek, etnisch en religieus verdeelde bevolking, een door Rusland gecontroleerde afvallige regio in het oosten van het land én economisch weinig rooskleurige vooruitzichten. Toch kreeg het land onverwacht door de oorlog in Oekraïne het EU-kandidaatlidmaatschap.

bekijk cursus

Holman Hunt schilderde Christus, in het duister, met een lantaarn, kloppend op een dichte deur. De schilder probeert duidelijk te maken dat u waarschijnlijk niet open zult doen. U herkent de teruggekeerde Christus niet en houdt de poort dicht. En dat terwijl u cursus na cursus heeft gevolgd over Laatste Oordelen, dan zou u toch de wederkomst moeten herkennen?

bekijk cursus

Door de eeuwen heen komen de Kelten voor in Griekse en Romeinse geschriften als keltoi, galli en celtae. Met deze namen werden de verschillende Keltische stammen benoemd die destijds in grote delen van Europa te vinden waren. Maar zowel in etnisch als politiek opzicht vormden zij geen eenheid.

bekijk cursus

Modernistische architectuur als drager van politiek-ideologische getinte idealen is vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw ingezet ter ondersteuning van processen van natievorming in (koloniaal) Sub-Sahara Afrika en Latijns-Amerika. De cursus behandelt kenmerkende voorbeelden waar onder Asmara/Eritrea, Rio de Janeiro/Brazilië en Accra/Ghana.

bekijk cursus

In deze cursus wordt op een voor iedereen begrijpelijke wijze verteld hoe onze wereld in elkaar zit en ‘werkt’. De inhoud is toegespitst op de (basis van de) kwantummechanica en atoomfysica, die momenteel het wetenschappelijk fundament vormen voor alle natuurwetenschappen. Daarnaast wordt ingegaan op diverse toepassingen en toekomstige ontwikkelingen.

bekijk cursus

Praten over het levenseinde, vooral over de eigen dood, is voor veel mensen taboe. Ouderen willen graag zelf de regie houden in de laatste levensfase. Daartoe kunnen ze hun wensen kenbaar maken en vastleggen. De dood komt veelal anders dan gedacht, maar het is prettig voor nabestaanden en zorgverleners als ze de wensen van betrokkene kennen.

bekijk cursus

Zo ‘n tweeduizend jaar geleden werd Europa beheerst door de Romeinen. Hun cultuur heeft een enorme invloed op Europa gehad: allerlei Romeinse gewoonten en uitvindingen zijn nog steeds terug te vinden in ons dagelijks leven. Doordat Rome een wereldmacht werd, groeide de taal der Romeinen, het Latijn, uit tot de belangrijkste voertaal, waaruit onze voorouders veel woorden overnamen. Nog steeds zit het Nederlands vol met woorden en zinnen, die uit het Latijn afkomstig zijn. Latijn betekent vooral: kennismaken met de wortels van onze eigen cultuur.

bekijk cursus

Penning analyseert de Tweede Wereldoorlog vanuit de strijd op zee. Ze is de dochter van een marinier die vijf jaar lang geheime geallieerde regeringspost over de Atlantische Oceaan bracht. Twaalf jaar is ze onafgebroken met deze studie bezig geweest en heeft dit grote project in de herfst van 2021 afgerond met de boeken 'Overleven'.

bekijk cursus

Onze miljarden jaren oude planeet aarde bestaat uit sferen die steeds meer worden beïnvloed door de mens met eigen sferen die van de aarde onze wereld maakte met onzekere toekomst.

bekijk cursus

Welke invloed heeft een dictatuur op het menselijk gedrag? En hoe gedragen mensen zich onder extreme omstandigheden zoals in een oorlog? Vanuit dit perspectief behandelen wij de situatie in Rusland en Oekraïne sinds de ‘speciale militaire operatie’ van Vladimir Poetin tegen de Oekraïense staat, februari 2022.

bekijk cursus

Welke invloed heeft een dictatuur op het menselijk gedrag? En hoe gedragen mensen zich onder extreme omstandigheden zoals in een oorlog? Vanuit dit perspectief behandelen wij de situatie in Rusland en Oekraïne sinds de ‘speciale militaire operatie’ van Vladimir Poetin tegen de Oekraïense staat, februari 2022.

bekijk cursus

De negentiende-eeuwse Franse literatuur produceerde talrijke meesterlijke romans die nog steeds hoog op de wereldranglijst van de beste literaire werken staan. Balzac, Stendhal, Victor Hugo, Gustave Flaubert, Émile Zola en ook, als enige vrouw, George Sand: wat maakt deze romanciers zo bijzonder en waarom spreken ze de lezers nog zo aan? Dat ontdekt u in deze overzichtscursus.

bekijk cursus

We zijn meer met onszelf bezig dan ooit: we zijn op zoek naar ons ware zelf en maken ongegeneerd selfies. Wat heeft die zoektocht ons gebracht? Wat weten we over hoe menselijk gedrag tot stand komt? Een cursus voor wie geïnteresseerd is in de psychologie van mensen en hun gedrag.

bekijk cursus

Bij ‘Egypte’ denken we onwillekeurig aan piramiden en koningsgraven, maar vanaf het moment dat Egypte toevalt aan Alexander de Grote en in Alexandrië de Bibliotheek wordt gesticht is de invloed van de Griekse cultuur en daarmee later ook de invloed van de Alexandrijnse kunst en wetenschappen op de Romeinse wereld niet meer weg te denken.

bekijk cursus

Cicero’s geschrift 'De Staat' is fragmentarisch tot ons gekomen maar het slot, 'de droom van Scipio', is bewaard gebleven. Dit werk heeft als brug tussen de geest van de Oudheid en die van de Middeleeuwen een zeer belangrijke doorwerking gehad in de kunst, de literatuur - en in Mozarts opera.

bekijk cursus

De afgelopen jaren heeft de Chinese leider Xi Jinping de wereld in woord en daad duidelijk gemaakt dat China de absolute wereldheerschappij nastreeft. Wordt China inderdaad de nieuwe hegemoon? Zal Xi het aandurven Taiwan aan te vallen en in te lijven? Wat betekent deze Chinese dreiging om de hegemonie na te streven voor ons in het westen en in het bijzonder in Nederland?

bekijk cursus

Personalized medicine’ wordt door de toepassing van nanotechnologie in een versnelling gebracht. De nanodeeltjes of ‘wagentjes’ kunnen beladen worden met diagnostica en therapeutica (geneesmiddelen) die in de bloedbaan naar de plek van de aandoening kunnen worden gezonden en daar ter plekke hun activiteit kunnen uitoefenen, diagnostisch (opsporen en meten) en therapeutisch, waardoor systeem bijwerkingen kunnen  worden vermeden of verminderd (cytostatica).

bekijk cursus

Het klimaat verandert. De gemiddelde temperatuur op het aardoppervlak is met ruim een graad gestegen sinds het begin de industriële revolutie. In dit college worden natuurkundige en, in mindere mate, ook chemische en biologische aspecten van het klimaat en de klimaatverandering behandeld.

bekijk cursus

Covid, oorlog in Ukraïne, terrorisme, energiecrisis, klimaatverandering, migratie, inflatie, en daarvoor een kredietcrisis, gevolgd door een economische crisis: de wereld lijkt steeds instabieler, en de toekomst steeds onzekerder te worden. Op tal van gebieden lijkt het westerse liberale wereldbeeld, gebaseerd op vrijhandel, individuele vrijheid, universalisme en vooruitgangsgeloof, op grenzen te stuiten.

bekijk cursus

Het leven van een kunstenaar staat altijd in direct verband met zijn of haar werk, en wordt daar soms in zichtbaar. Per keer komt in deze serie één kunstenaar aan bod, met één specifiek kunstwerk dat een speciale plaats inneemt in zijn of haar leven

bekijk cursus

Nog steeds wordt kunst van vrouwen anders beoordeeld en minder waard gevonden dan kunst van mannen. Dat er daardoor een schat aan prachtige kunst verborgen bleef, is inmiddels duidelijk dankzij de inspanningen van vele kunsthistorici die de kunstgeschiedenis met nieuwe kennis hebben bijgesteld.

bekijk cursus

Iemand de blauwe huik omhangen, rozen voor de varkens werpen, zij draagt water en vuur… Kent u deze spreekwoorden? Ze zijn geschilderd door Pieter Bruegel de Oude in de 16e eeuw, en werden opnieuw geschilderd door zijn zoon Pieter de Oude. Hij en zijn (klein)kinderen zijn dit najaar het onderwerp van een grote tentoonstelling in het Noord-Brabants Museum in Den Bosch.

bekijk cursus

De legendarische ‘Dreigroschenoper’ van Bertolt Brecht ontstond in een roerige periode, vijf jaar voor Hitlers aantreden. Dit stuk behoort tot het vernieuwende proletarische theater van Brecht en Erwin Piscator. Brechts stukken zijn onvergetelijk geworden door de liederen van Kurt Weill, de zang van Lotte Lenya en het acteertalent van Helene Weigel. Wat dreef deze fascinerende mensen?

bekijk cursus

Geschiedenis wordt tegenwoordig anders gedoceerd dan voorheen het geval was. In deze cursus kijken we in tien colleges naar de tien tijdvakken van de geschiedenis zoals die tegenwoordig worden onderwezen. Wat is er anders geworden? Naast de inhoudelijke behandeling komen ook kritiekpunten op deze indeling aan de orde en wordt ingegaan op actuele discussies bij verschillende onderwerpen.

bekijk cursus

Hoe ontstaat de Nederlandse Republiek? Waarom breekt er een opstand en burgeroorlog uit in de zestiende eeuw? Hoe ontstaat een bloeiende economie aan het begin van de zeventiende eeuw? Op welke manier wordt de jonge Republiek bedreigd door interne conflicten en externe aanvallen? Een overzicht in vier colleges.

bekijk cursus

Onze zon is een ster. Vrijwel alle ‘heldere puntjes’ die we ’s nachts aan de hemel zien zijn, net als onze zon, ook sterren. Deze sterren leven – als ze heel zwaar zijn – miljoenen jaren, maar sterren zoals onze zon of nog lichter, leven miljarden jaren. 

bekijk cursus

Langs de noordkust van Groningen ontstaat ruim twintig eeuwen geleden een bijzonder cultuurlandschap. Het groeit uit tot een collage van wierden, wegen, waterlopen en dijken. Aan de hand van archeologische vondsten, hoogtekaarten en reconstructies wordt de ontstaansgeschiedenis van dit landschap verteld én verbeeld. Wierden spelen in de cursus een hoofdrol. Maar hoe hebben ze de eeuwen doorstaan? Dat is het onderwerp van deze geconcentreerde zomercursus

bekijk cursus

De Goldbergvariaties behoren tot de meest geliefde werken van Bach. Tijdens deze studiedag wordt ingegaan op de achtergronden, de structuur, de vernieuwende aspecten en de betekenis van het werk. Ook de symbolische betekenis van de negen canons in de Goldbergvariaties komt aan de orde. Tenslotte voert Marcel Worms de complete Goldbergvariaties voor U uit

bekijk cursus

Is de Hongaarse componist Franz Liszt de minst begrepen componist van de 19e eeuw? Met zijn onwaarschijnlijke pianospel bracht hij iedereen in vervoering en vrijwel niemand kon zich aan de betovering van zijn persoonlijkheid onttrekken, maar achter het masker van de publieke persona ging een heel eenzame man schuil.

bekijk cursus

Als Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840-1893) negen dagen na de door hemzelf gedirigeerde première van zijn Zesde symfonie (1893) plotseling niet meer tot de levenden behoort, luidt zijn onverwachte overlijden het begin van een geruchtenstroom om deze symfonie in. 

bekijk cursus

Deze zomer geeft musicoloog Marcel Zwitser drie lezingen over heel verschillende, maar allen zeer beroemde en geliefde componisten. U kunt er voor kiezen om alle drie de lezingen te volgen, maar het is ook mogelijk om voor slechts 1 lezing in te schrijven. In dat geval kiest u via de link voor het college over Beethoven), voor die over Berlioz of voor de lezing over Tsjaikovski. Inschrijving voor slechts 1 college is alleen mogelijk via de website.

bekijk cursus