Democratie onder druk (cursus in Leeuwarden)

Dit jaar worden er in zo'n 70 landen, die samen de helft van de wereldbevolking herbergen, verkiezingen gehouden. Maar of dit 'feest van de democratie' ook een feest vóór de democratie zal zijn is de vraag. Het afgelopen decennium wordt er met regelmaat bericht dat de democratie onder druk staat. Maar wat daarmee bedoeld? Er zijn toch verkiezingen?     

Wereldwijd lijkt het geloof in het 'westerse' model van democratie af te kalven en schieten illiberale regimes wortel. Als oorzaken worden genoemd: globalisering, nationale identiteit, de hegemonie van het Westen, oneerlijke handel, en een 'woke' ideologie. Maar ook verschuivende economische en geo-politieke macht, en de daaruit voortkomende instabiliteit speelt een rol. 
Op het moment van dit schrijven maken de Europese lidstaten zich op voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. Ondertussen demonstreren boeren tegen de 'Green Deal' en spannen milieu-organisaties rechtzaken aan tegen staten en bedrijven. Politieke midden-partijen vrezen voor de groei van de populistische stem, en passen hun programma's aan.
In Nederland onderhandelen 4 partijen over een coalitie-akkoord, maar de formatie verloopt uiterst moeizaam.
In al deze kwesties lijkt de legitimatie van politieke besluitvorming onder vuur te liggen van mensen die zich niet gehoord voelen. Zij zijn veelal van mening dat politieke vooringenomenheid en gevestigde belangen echte verandering in de weg staan, dan wel bepaalde veranderingen willen forceren tegen de wil van het volk

Programma

Is deze ontevredenheid te wijten aan de 'lokroep van het populisme'? Of aan 'complot-theorieën' die verspreid worden via social media? Of is ons democratisch bestel inderdaad te weinig responsief en aan vernieuwing toe. En hoe moet die er dan uitzien?
 Kunnen we het vertrouwen herstellen door meer transparantie en betrouwbaarheid van instituties? Biedt het referendum een oplossing, of leidt dat alleen maar tot meer polarisatie? Of zijn participatieve democratie en loting het antwoord op het wantrouwen.

Deze vragen vormen het uitgangspunt voor deze cursus.                 

Afbeelding: The Brussels Times