Kerstlezing 2023 in Leeuwarden. De Messiah van Händel

Wat Bachs Matthäus-Passion in Nederland is, is Händels Messiah in Engeland: het grootste oratorium uit het repertoire en in zeker opzicht zelfs hét muziekstuk bij uitstek. Ook in Nederland wordt Händels Messiah veel uitgevoerd – en net als in Engeland niet in de lijdensweek, maar in de adventsperiode.

Wat opmerkelijk mag heten, is dat het oratorium dat nu zo’n onbetwiste status geniet in het Engelse muziekleven bij het ontstaan in 1741 omgeven was door bezwaren en protesten. Het probleem was niet zozeer dat een oratorium over de Persoon van Jezus Christus als een brug te ver werd ervaren, maar meer dat men aanstoot nam aan het gegeven dat Händel dit werk wilde gaan uitvoeren met de musici, met wie hij voorheen zijn opera’s had uitgevoerd. De kracht van Händels muziek voor de Messiah – die een briljante synthese is van het Italiaanse oratorium en de Engelse koortraditie – deed nog tijdens Händels levensdagen echter alle kritiek verstommen.

Händels Messiah valt in drie delen uiteen. De tekst bestaat uitsluitend uit een compilatie van Bijbelverzen, die vrijwel allemaal uit het Oude Testament komen – en in de lezing zal worden betoogd dat dit niet zonder reden is