Alledaags leven in de tropen tussen 1766 en 1786

Haafner en Brandes reisden door Zuidoost-Azië. Een cursus over reisverhalen en tekeningen van het leven aan boord van Oost-Indiëvaarders en tochten in een palankijn (draagstoel). Beiden zagen ze bijvoorbeeld de olifantenjacht op Ceylon en het mishandelen van slaafgemaakten. Haafner verafschuwde 'den verfoeijelijken Negerhandel'; Brandes niet. Een actueel  onderwerp nu we dit jaar het slavernijverleden herdenken.

Uit menschlievendheid zoude ik barbaar kunnen worden, noteerde Jacob Haafner meer dan een halve eeuw vóór Multatuli. Hij bekritiseert Europeanen die zich verrijken in de koloniën overzee. Zijn ongeneeslijke reislust voert hem naar De Kaap, Batavia, Bengalen, Ceylon en de oostkust van India. Wie zijn reisverhalen leest, leeft even in Zuidoost Azië in de nadagen van de VOC. Gedetailleerde, romantische beschrijvingen van het Indiase landschap en de cultuur(schatten). Spannende verhalen ook over een avontuurlijk leven van een verlichte geest met een romantische inslag. 

Haafner heeft dominee Jan Brandes nooit ontmoet. Maar goed ook, want hij had geen hoge pet op van de zending. Slaven die afgebeuld worden, staan niet te wachten op een preek, schreef hij. Brandes verdiende goed in Batavia. Hij maakte in de tropen honderden tekeningen en aquarellen. Momentopnamen van het dagelijkse bestaan en afbeeldingen van dieren en planten. Snoepgoed voor Zweedse studenten en navolgers van Linnaeus.

Programma

1. 
Introductie Jacob Haafner en Jan Brandes.
Van journaal naar reisverhaal.  
Haafners reisverhalen: waarheidsgetrouw of verzonnen? Kritiek op zich verrijkende Europeanen en slavernij. Verhalen informatief en spannend. Aansluitend bij verlichting en preromantiek.
Globaal overzicht en typering van Brandes’ tekeningen en aquarellen.

2. 
Jeugd Haafner. Eerste reis naar De Oost. De Kaap. Batavia.
Jeugd Brandes. Reis naar Batavia. Zeven jaren aldaar. Terugreis. Langdurig verblijf op Ceylon.
Haafners tweede reis. De Kaap. Wonen en reizen langs de oostkust van India. Reis naar Ceylon.

3.
Haafner en Brandes documenteren uitgebreid hun verblijf op Ceylon.
Olifantenjacht. Uitvoerige behandeling van Haafners Reize te voet door het eiland Ceilon.  

4.
Brandes’ terugreis. De Kaap. Amsterdam. Brandes' leven als landeigenaar in Zweden.  
Haafners jaren in Calcutta. Reis langs Coromandelkust. Uitgebreide behandeling van Reize in eenen Palanquin, een aandoenlijk liefdesverhaal. Terugreis naar Amsterdam. Laatste levensjaren. 
Haafner als schrijver van reisverhalen en studies over India. Haafners kritiek op de zending.