Van oerknal tot antropoceen

Vanaf het begin heeft de zich ontwikkelende mens de wereld om zich heen gebruikt en geprobeerd deze te begrijpen. Wij bezien in deze cursus hoe de mens de lithosfeer, hydrosfeer, biosfeer, en atmosfeer heeft onderzocht en gebruikt. Een speurtocht naar wat we met onze aarde hebben gedaan en een oefening in nederigheid. 

Na een overzicht van hoe de mens de dode en de levende aarde verkende, bestudeerde en beïnvloedde kijken we eerst naar die aarde zelf, met de in platen verdeelde en bewegende aardkorst. Schiereiland Europa werd uit zulke platen gevormd. Daarna is er de aandacht voor het water in de ‘hydrosfeer’, door verdamping en neerslag in een voortdurende kringloop. Onder de juiste klimaatomstandigheden verandert water in eeuwig ijs dat door warmte ook snel afsmelt.  
De aarde is ten slotte omringd door de ‘atmosfeer’ met haar variaties in weer en klimaat.  

Op de ‘dode’ aarde ontstond leven dat evolueerde in talloze variaties die samen de ‘biosfeer’ vormen. Soms stierf het leven geologisch massaal en ‘plotseling’ door catastrofes. Vaker veranderde en stierf het geleidelijk. Afgestorven harde lichaamsdelen konden fossiliseren, week  lichaamsweefsel veranderde in vloeibare of gasvormige aardolie of aardgas, dat later door de mens werd gewonnen en gebruikt als energiebron.    

De technisch-wetenschappelijke revolutie bracht de aarde in het antropoceen en veranderde de aarde in een antropocentrische wereld. Wat hebben wij daarmee gedaan en hoe moet het verder?

Programma
1) Kennis van de wereld. Aardwetenschappen ontstonden uit de natuurfilosofie en omvatten kennis van de verschillende aardsferen. 

2) Geologische bespreking van de de lithosfeer, de vaste aarde De vorming van schiereiland Europa.

3) De gasvormige atmosfeer omhult de dode en levende aarde. 

4) De hydro- en cryptosfeer, de vloeibare of bevroren oceanen, zeeën, rivieren en meren, 

5) De biosfeer omvat alle plantaardige en dierlijke levensvormen De mens creëerde hierbinnen de eigen ‘antroposfeer'.

6) Een nieuw geologisch tijdvak, het Antropoceen. Waar gaan we nu naar toe?