Kunst, architectuur en de geschiedenis van de 17e eeuw

De kennis van de kunsten, stedelijke ontwikkelingen en geschiedenis van de 17e eeuw is de afgelopen jaren spectaculair gegroeid. Dit leidde tot veel tentoonstellingen, publicaties en media-aandacht voor deze ‘Gouden Eeuw’. In dit college analyseren we de kunsten, architectuur en de steden van deze periode in nauwe relatie tot de historische ontwikkelingen: het ontstaan van de Republiek, de Oranjes, de invloed van de godsdienst, economie en wetenschap. 

Naast grootheden zoals Frans Hals en Rembrandt is de kunst en architectuur van de 17e eeuw in de volle breedte interessant, en ze is onlosmakelijk verbonden met de al even opmerkelijke historische ontwikkelingen. Door de economische voorspoed en de platte organisatie van de Republiek ontstaat een brede groep die kunst koopt op een ‘markt’ wat leidde tot verregaande specialisaties. In de strijd tegen de Spanjaarden spelen de steden een belangrijke rol. Na het einde van de 80-jarige oorlog ontwikkelt zich het specialisme van het stadsgezicht. De stadsgezichten van de nieuwe grachtengordel en het stadhuis in Amsterdam zijn stedelijke trots. 

In een ander specialisme, het zeestuk, reflecteren zich onze activiteiten te water: de oorlog tegen Spanje, de handelsoorlogen met Engeland en de handel zelf. Nederlandse kunstenaars en architecten gaan vanaf de 16e eeuw ook naar Italië, het mekka van de cultuur, en importeren het antieke gedachtegoed, het classicisme en het clair-obscur van Caravaggio, zodat de nieuwe republiek zich ook cultureel op het hoogste plan kan manifesteren.

Programma
De opzet van het college is chronologisch. In deze chronologie besteden we steeds aandacht aan recente tentoonstellingen, zoals van Pieter de Hooch of de kerkinterieurs van Emanuel de Witte, aan nieuwe kennis zoals toeschrijvingen en het materieeltechnisch onderzoek naar Rembrandt bijvoorbeeld. Een bijzonder onderwerp is de inrichting en het kerkmeubilair van de nieuwe protestantse kerken. Verder kijken we naar de kenmerken en de restauraties van 17e eeuwse architectuur en de topografische kaarten en stadsontwikkeling van Amsterdam en Den Haag en hoe dat er nu voor staat.