De beeldbepalende ‘Grote Oorlog’

In 2024 is het 110 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Destijds de ‘Grote Oorlog’ gedoopt, had het conflict een enorme invloed: hele samenlevingen werden ten dienste gesteld van de oorlogsinspanningen. Hoewel lang geleden, is de invloed nog enorm groot: veel conflicten in de 20ste eeuw en vandaag vinden er hun oorsprong. Toch weten we in Nederland er veel te weinig over.

Eén schot in Sarajevo leidde tot de Oostenrijks-Hongaarse oorlogsverklaring aan buurland Servië op 28 juli 1914. Binnen enkele weken verkeerde heel Europa in staat van oorlog. De oorlog werd wereldwijd gevoerd. Deze schaal was ongekend, net als de wijze van oorlogvoering: loopgraven, tanks, vliegtuigen en gifgas vormden het beeld van een ‘moderne oorlog’. 

De gevolgen van de oorlog waren verstrekkend: het leidde tot het einde van de vier grote continentale Europese rijken: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en het Ottomaanse Rijk. De oorlog luidde ook het begin van het einde van Europese koloniale rijken in.

110 jaar na dato zijn er overal erfenissen van dit verwoestende conflict. In deze cursus onderzoeken we de geschiedenis van dit conflict in zijn wereldwijde context. We kijken daarom nadrukkelijk verder dan de loopgraven in België en Frankrijk die onze beeldvorming domineren. Alleen zo kunnen we de hedendaagse relevantie van deze geschiedenis begrijpen.

Programma
1.    De Langetermijnaanloop: Structurele en geopolitieke oorzaken voor WO I
2.    De Kortetermijnaanloop: Geopolitiek op de Balkan
3.    1914: Hoe een geplande korte oorlog een uitputtingsoorlog werd
4.    1915-1916: Van impasse naar wereldoorlog
5.    1916-1917: Intensivering: de totale oorlog
6.    1917-1918: Een front minder, maar een nieuwe speler
7.    1918: Een laatste doorbraak?
8.    Aspecten van WO I: De oorlog op zee & een moderne oorlog
9.    Gevolgen van WO I: Revoluties en het einde van multinationale rijken
10.   In breder perspectief: Neutraliteit & het vredesvraagstuk