Inleiding tot leven en werk van Richard Wagner

De opera’s van Richard Wagner (1813-1883) vanaf Der fliegende Holländer (1842) behoren tot de beste en meest gespeelde opera’s ooit geschreven. Het is verbazingwekkend hoe sterk de opera’s onderling van elkaar verschillen. Wagners opera’s worden bevolkt door personages die smachten naar verlossing of die op de één of andere wijze verlossing komen bewerkstelligen. De verlossingsgedachte kan worden beschouwd als het centrale thema in Wagners opera’s.

Geen enkele componist in Wagners levensdagen of na hem, heeft zich kunnen onttrekken aan de kracht van zijn ideeën als het gaat om de techniek van de compositie voor symfonieorkest of om harmonie (om slechts twee voorbeelden te noemen). Zijn meest tot de verbeelding sprekende creatie is een operacyclus in vier delen, Der Ring des Nibelungen (1848-1874), met een totale speelduur van circa 15 uur.
Behalve dat Wagner te boek staat als de grootste operacomponist die Duitsland ooit heeft voortgebracht, is hij tevens één van de meest omstreden figuren uit de Westerse muziekgeschiedenis, met name om zijn ideeën met betrekking tot het jodendom.

In de cursus zullen de tien grote opera’s van Wagner grotendeels in chronologische volgorde vanuit dit gezichtspunt worden besproken in combinatie met composities in andere genres. Bijzondere aandacht zal er zijn voor Wagners relatie met Franz Liszt (die centraal stond in de cursus in het najaar van 2023) om Liszts invloed op Wagner te belichten.
 

Programma

1.    Der fliegende Holländer
2.    Tannhäuser
3.    Lohengrin
4.    Der Ring des Nibelungen: Das Rheingold
5.    Der Ring des Nibelungen: Die Walküre
6.    Der Ring des Nibelungen: Siegfried
7.    Der Ring des Nibelungen: Götterdämmerung
8.    Tristan und Isolde
9.    Die Meistersinger von Nürnberg
10.  Parsifal