‘De Toverberg’ van Thomas Mann

Honderd jaar geleden verscheen  ‘De Toverberg’  (1924) van Thomas Mann. De roman speelt zich af in
een Zwitsers sanatorium: symbool van het ‘doodzieke’ Europa op weg naar de Eerste Wereldoorlog.
Hier maakt de jongeman Hans Castorp kennis met de grote ideeën van zijn tijd, maar ook met liefde,
ziekte en dood: De Toverberg is een diepgravende, maar ook diep-menselijke klassieker van de
twintigste eeuw.

In De Toverberg verblijft de jongeman Hans Castorp als tuberculosepatiënt in een Zwitsers
sanatorium. Daar wordt hij geboeid door de politiek-filosofische ideeën van twee intellectuelen die
elkaar heftig bestrijden, en tegelijk wordt hij aangetrokken door een Russische femme fatale die
hem inwijdt in de ‘moral de se perdre’.
Achter dit verhaal staat de Europese ideeënstrijd aan het begin van de twintigste eeuw tussen
(Franse) Verlichtingstraditie en (Duitse) Romantiek, humaniteit en radicalisme, vooruitgangsgeloof
en reactie. Een ideeënwereld waarin de filosofie van Nietzsche en Freuds psycho-analyse een rol
spelen. Aldus staat het sanatorium symbool voor het ‘doodzieke’ Europa vóór de Eerste
Wereldoorlog.
Tegeijk is De Toverberg humoristisch en heeft uiterst kleurrijke personages: zo zijn er dubieuze
geneesheren, een spiritistisch medium en een drankzuchtige ‘koning’; er wordt gedronken,
liefgehad, gestorven en zelfs gevochten,- kortom: De Toverberg is een diepgravend, maar ook heel
amusant meesterwerk.

Programma
College 1: inleiding op De Toverberg en Thomas Mann
College 2: Duitse Romantiek, Friedrich Nietzsche – bespreking romantekst (1)
College 3: Leitmotieven, opbouw van de roman – bespreking romantekst (2)
College 4: het wilhelmische Duitsland – bespreking romantekst (3)
College 5: Thomas Mann en de ‘ideeën van 1914’ – bespreking romantekst (4)
College 6: het personage Ludovico Settembrini – bespreking romantekst (5)
College 7: politieke ontwikkeling Thomas Mann na WO1 – bespreking romantekst (6)
College 8: Freuds psycho-analyse in De Toverberg – bespreking romantekst (7)
College 9: tuberculose rond 1900 – bespreking romantekst (8)
College 10: De Toverberg als ‘Zeitroman’ – bespreking romantekst (9)

De docent organiseert in juni een culturele reis naar de Hanzestad Lübeck, geboortestad van
Thomas Mann (informatie tijdens de cursus).