Vier vrouwelijke denkers in de dertiger jaren

(Deze cursus is vol. U kunt zich nog wel aanmelden voor de online cursus.)

Arendt, Rand, Weil en de Beauvoir beschrijven een periode die zo ingrijpend is voor de wereldgeschiedenis dat alle reflectie daarover gaat. Ze schrijven over vrijheid én noodlot en hoe je daarin als denkend mens staande te houden. En hun tijd heeft veel overeenkomsten met die van nu.

Uitgangspunt van de cursus is het meeslepend geschreven boek Het vuur van de vrijheid van Wolfram Eilenberger. Dit geeft een tijdsbeeld en schetst het filosofische denken van de vier vrouwen. In de colleges zal vooral het filosofische denken centraal staan. 

De tijdgeest is herkenbaar aanwezig in het denken en handelen van alle vier de filosofes. De vraag is op welke manier we die terugzien in hun denken. Een groot deel van de problemen die zij beschrijven zijn vandaag de dag opnieuw aanwezig in het wereldnieuws. Vluchtelingen, oorlog die steeds dichterbij komt, wereldomspannende ideologieën en de democratie die wankelt.

De filosofische reacties van de vier denkers op hun tijd verschillen sterk van elkaar. Juist daardoor biedt hun denken aanknopingspunten om ons te oriënteren op verschillende houdingen ten aanzien van gebeurtenissen van het heden.

Programma

Enerzijds gaan we in het college op zoek naar de tijdgeest; wat hebben deze verschillende filosofen met elkaar gemeen. In hoeverre is wat zij schrijven toepasbaar op onze tijd?

Anderzijds kijken we naar de verschillende filosofische reflecties. De vier vrouwen hebben heel verschillende oplossingen voor de problemen die zij meemaken in de aanloop naar de tweede wereldoorlog. Deze verschillen zullen als filosofische denkbeelden aan de orde komen;

Zo verschillen Arendt en Rand over vrijheid.  Volgens Arendt gaat vrijheid over de maatschappij, volgens Rand over het individu.

Arendt en Weil leggen een grote nadruk op verantwoordelijkheid in de praktijk, de Beauvoir ziet veel invloed van de maatschappelijke verhoudingen. Rand vindt dat je je daar los van kunt maken, als je sterk genoeg bent.

De Beauvoir hanteert haar privéleven als basis voor de filosofie, Weil haar innerlijk, Arendt haar mogelijkheid tot denken en Rand haar wil.

Rand vindt het objectivisme uit, de Beauvoir wordt marxistisch, Weil christelijk, Arendt vindt dat je, als je als jood wordt aangevallen, je je als jood moet verdedigen.