Nog steeds een wereldmacht?
De Verenigde Staten hebben zich pas na de verwoestende Burgeroorlog (1861-1865) als wereldmacht gemanifesteerd. Vanaf de Eerste Wereldoorlog kwam de wereldorde onder invloed te staan van een soort Amerikaanse droom van eenheid en harmonie. Wat is er nu nog van deze idealen en ambities over?
De beroemde ‘fourteen points’ van president Woodrow Wilson (8 januari 1918) legden de wereld een aantal principes op om de toekomstige vrede duurzaam te maken. Dat is door specifieke omstandigheden in Azië en Europa niet gelukt. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de herkansing in de vorm van de zogenaamde ‘Pax Americana’. Washington geloofde dat vrijhandel binnen een systeem van (soms gemitigeerde) kapitalistische verhoudingen vanzelf vrede zou brengen. Het ‘westerse blok’ ging daarin mee.
Na de ‘val van de Muur’ in 1989 en de eerste Golfoorlog (1991), schijnbare Amerikaanse successen, eisten andere culturen hun plek onder de zon op. ‘Nine-eleven’ (2001) prikte de laatste illusies door. De Verenigde Staten gingen zich herbezinnen over de eigen koers en de gewenste bondgenootschappen.
In deze cursus zullen we verkennen welke lijnen er vanaf het prille begin tot het heden kunnen worden getrokken. Welke tradities zijn prijsgegeven en welke hebben standgehouden?
Programma
1. De wortels van de Amerikaanse buitenlandse politiek: van totale afzijdigheid naar de Monroe Doctrine
2. De Verenigde Staten roeren zich op het wereldtoneel: het ontstaan van een koloniaal imperium
3. Van Woodrow Wilson naar (beperkt) isolationisme en actieve deelname aan de Tweede Wereldoorlog. Hier ook: het ‘Atlantic Charter’ (1941) en het ontstaan van de Verenigde Naties, de NAVO en bondgenootschappen in dezelfde geest in Azië en het Midden-Oosten.
4. De Koude Oorlog en ‘détente’. In dit college wordt ook de rol van de VS ‘south of the border’ (Latijns-Amerika) besproken.
5. De gevolgen van de implosie van het Sovjet-imperium. De Golfoorlogen, ’11 September’ en de desintegratie van de NAVO.
6. Het presidentschap van Trump en Biden, ‘America First’.
