Franz Kafka
Kafka’s oeuvre lijkt ‘vanuit het niets’ geschreven, zo raadselachtig is het. Maar in werkelijkheid biedt Kafka ontstellend scherpe tijdsportretten: verhalen als ‘Die Verwandlung’ (de gedaanteverwisseling) en de roman ‘Der Proceß’ behandelen sociale omstandigheden, psychologische en filosofische omwentelingen (Freud, Nietzsche) en het jodendom aan het begin van de 20e eeuw.
Tijdens Franz Kafka’s leven (1883-1924) voltrekken zich sociale en levensbeschouwelijke omwentelingen, die bij tallozen leiden tot psychische en existentiële onzekerheid. De baanbrekende werken van Nietzsche en Freud krijgen enorme invloed en kunst en literatuur experimenteren met nieuwe vormen. Franz Kafka verbeeldt deze crisis en verbindt die met een indringende reflectie op de joodse religieuze traditie: in een klein maar wonderlijk oeuvre, een van de invloedrijkste literaire uitingen van de 20e eeuw.
De cursus geeft aandacht aan de belangrijkste achtergronden van Kafka’s werk. Kafka’s leven en persoonlijkheid, de kijk op de psycho-analyse van Freud; het politiek-sociale klimaat van Midden-Europa en Praag; het nationalisme, de positie van de joden en het (cultuur-)zionisme; het expressionisme en de joodse kabbalistische verteltradities; Nietzsche, Décadence en de crisis van menselijke waarden.
Tegen deze achtergronden worden enkele van Kafka’s beroemdste werken behandeld: de roman Het proces en de verhalen Het vonnis, De gedaanteverwisseling, In de strafkolonie en Bij de bouw van de Chinese Muur.
Programma
1: Kafka’s leven en persoonlijkheid – inleiding op het lezen van Kafka's werk
2: Kafka en Freuds psycho-analyse – Het vonnis (Das Urteil)
3: Praag, positie joden – De gedaanteverwisseling (Die Verwandlung)
4: Expressionisme, Décadence – In de strafkolonie (In der Strafkolonie)
5: Kafka en het geloof, Nietzsche – Bij de bouw van de Chinese Muur (Beim Bau der chinesischen Mauer)
6: Het proces (Der Proceß) – (1)
7: Het proces (Der Proceß) – (2)
8: Het proces (Der Proceß) – (3)
9: Het proces (Der Proceß) – (4)
