Het land van Toetanchamon
Deze cursus biedt een uitgebreide inleiding tot de fascinerende wereld van de Oude Egyptenaren. Bij Egypte denkt menigeen meteen aan pyramiden en mummies en soms lijkt het wel alsof de Egyptenaren aan niet veel anders dachten dan aan het leven na de dood. Maar was dat ook echt zo?
Na een beknopt overzicht van de meer dan 3000 jaar lange geschiedenis van het land van de farao’s en van de geografie van Egypte gaan we in op de materiële en schriftelijke bronnen van onze kennis van deze oude cultuur. Alleen een kleine elite kon lezen en schrijven; Egypte was in de eerste plaats een landbouwcultuur en daarom wordt ook stilgestaan bij de boeren en de handwerkslieden. Die laatsten produceerden de schilderingen en reliëfs in de Egyptische tempels en graven en de vele voorwerpen die in musea te bewonderen zijn. We besteden daarom ook aandacht aan de principes van de Egyptische kunst. Een speciale plaats wordt ingeruimd voor de Egyptische religie met zijn vele goden, zowel de officiële staatscultus, waarin de koning als hogepriester fungeert, als de godsdienst van het gewone volk. Ook de merkwaardige episode waarin koning Achnaton de verering van slechts één enkele god probeerde in te voeren – de eerste monotheïstische godsdienst van de mensheid – komt aan de orde. Tenslotte volgt nog een college over een interessante opgraving in het Dal der Koningen.
Programma
1. Inleiding: land en volk; de geografie van Egypte; 3000 jaar geschiedenis in vogelvlucht; chronologie. Geschiedenis van de Egyptologie als wetenschappelijke discipline.
2. Onze bronnen: materiële en schriftelijke cultuur; lezen en schrijven; het hiërogliefenschrift; literaire genres; overlevering van teksten; de oorsprong van het alfabet. Contemporaine bronnen uit naburige culturen: spijkerschriftteksten, het OT, de klassieke auteurs
3. Middelen van bestaan: landbouw, veeteelt, handel en nijverheid
4. Beeldende kunst, muziek en dans, erotiek
5. De Egyptische religie (1): scheppingsvoorstellingen, de godenwereld
6. De Egyptische religie (2): de tempelcultus, de goddelijke farao als priester, persoonlijke devotie
7. De Egyptische religie (3): begrafenisgewoonten en dodencultus; religieuze anthropologie: mensbeeld, zielsvoorstellingen
8. De Amarna-periode: de revolutie van Achnaton
9. Na de Amarna-periode: de contrarevolutie
10. Toegift: Opgravingen in het Graf van Horemheb in het Dal der Koningen
